voeding tijdens zwangerschap
Het is verstandig om tijdens je zwangerschap zo gezond mogelijk te leven. Uit veel onderzoek blijkt dat invloeden tijdens de zwangerschap positieve of negatieve gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van de baby. Maar er zijn ook veel fabels over eten in de zwangerschap. Daarom geven wij duidelijke adviezen om de baby een zo gezond mogelijke start te geven.
Voeding
- Eet geen rosbief, filet americain, tartaar, carpaccio of ander rauw vlees. Vleeswaren als rauwe ham, rookvlees, bacon en worst zijn wel veilig.
- Was alle groenten goed.
- Zorg dat bereid eten niet in contact komt met rauwe voedingsmiddelen.
- Eet geen zachte kaas van rauwe melk.
- Wees voorzichtig met gerookte zalm en andere vissoorten die vacuüm zijn verpakt.
- Slik een multivitamine voor zwangeren
Nee. Eet je altijd gezond? Dan hoef je bijna niets te veranderen in je zwangerschap. Je hoeft ook niet méér te eten. Wel mag je een aantal dingen niet eten. Daarover lees je hieronder meer.
Hoeveel voeding heb je gemiddeld nodig tijdens de zwangerschap?
- 6–7 boterhammen, het liefst volkorenbrood
- 200 gram aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten. Dat is ongeveer 4 opscheplepels.
- 200 gram groenten. Dat is ongeveer 4 opscheplepels.
- 2 stukken fruit.
- 450 milliliter melkproducten.
- 30 gram kaas. Dat is ongeveer 1,5 grote plak.
- 100 tot 125 gram vlees, vleeswaren, vis, ei en vleesvervangers.
- 30-35 gram halvarine voor op brood
- 15 gram (1 eetlepel) vloeibare bak– en braadproducten.
- 1,5–2 liter water, thee zonder theïne, en andere dranken.
Producten met te veel vitamine A kun je beter niet eten tijdens je zwangerschap. Ook producten waarin de bacterie Listeria of de parasiet Toxoplasmose kan zitten kun je beter vermeiden omdat deze schadelijk kunnen zijn voor jou en je kindje.
Te veel van het dierlijke vitamine A kan schadelijk zijn voor je kindje. In lever zit veel vitamine A. Eet hier weinig van of eet het niet. Lever zit in: leverworst, leverpastei, paté, Hausmacher, Berliner en leverkaas. Eet hiervan niet meer dan één boterham per dag.
Plantaardig vitamine A dat in bijvoorbeeld wortels zit is niet schadelijk, daarvan mag je dus onbeperkt eten.
Listeria
Listeria is een bacterie die veel voorkomt in het water, in de grond, in veevoer en in poep. Je kunt de bacterie in je lichaam krijgen via rauwe en gerookte levensmiddelen. Maar de bacterie kan ook voorkomen op het aanrecht, in de afwasborstel of in het vaatdoekje. Als je iets eet waar per ongeluk de listeriabacterie in zit, kun je een voedselvergiftiging krijgen. Deze voedselvergiftiging kan schadelijk zijn voor je kindje. De kans dat je door listeria een voedselvergiftiging krijgt, is behoorlijk klein. Toch kun je beter geen levensmiddelen eten waar misschien listeria in zit.
Waar kan listeria in zitten?
- Zachte kaas die van rauwe melk is gemaakt. Kaas van rauwe melk kun je herkennen aan de aanduiding ‘au lait cru’ op de verpakking. Staat er niets op het etiket? Dan is de kaas gemaakt van gepasteuriseerde melk. Je kunt het dan eten. De meeste zachte kaassoorten in Nederland zijn gemaakt van gepasteuriseerde melk. Die zijn dus veilig. Nederlandse boerenkaas wordt ook gemaakt van rauwe melk. Toch kun je deze kaas gerust eten. Het is namelijk een harde kaas. Hierin kan listeria niet overleven.
- Producten die je gekoeld moet bewaren, bijvoorbeeld kant-en-klaarmaaltijden en salades. Hoe langer je die bewaart, hoe meer kans dat de listeriabacterie erin komt. Daarom is het beter om deze producten snel te eten nadat je ze hebt gekocht.
- Vacuümverpakte vis, zoals gerookte zalm. Deze vissoorten in een vacuümverpakking kun je lang bewaren. Maar daardoor kunnen er steeds meer listeriabacteriën in komen. Zoveel dat het schadelijk kan zijn. Daarom moet je voorzichtig zijn met deze vis. Gebruik deze vissoorten alleen in warme gerechten: als de vis warmer wordt dan 85 graden, gaat de listeriabacterie dood. Eet de vacuümverpakte gerookte vis dus niet in koude gerechten of op een toastje. Let ook op hoe lang vis en vlees houdbaar is. Twijfel je? Eet het dan niet.
Toxoplasmose
De toxoplasma gondii is een parasiet. Deze parasiet veroorzaakt de infectieziekte toxoplasmose. Als je besmet bent, kun je allerlei vage klachten krijgen. Bijvoorbeeld:
- moeheid
- lusteloosheid
- dikke klieren
- koorts
- huiduitslag
Vaak weet je niet dat je besmet bent. Na een paar weken of maanden is de ziekte over. Je lichaam heeft dan antistoffen gemaakt: je bent dan immuun voor toxoplasmose. Als je tijdens de zwangerschap besmet raakt met toxoplasmose, kan je kindje een ernstige infectie krijgen. Daar is niets tegen te doen. De meeste mensen weten niet of ze immuun zijn voor toxoplasmose. En met een test weet je het vaak nog niet zeker. Probeer daarom besmetting te voorkomen als je zwanger bent.
Waar kan de toxoplasmose parasiet in zitten?
- In rauw vlees en op rauwe groente. Was daarom je groenten heel goed. En bak het vlees goed door. Het mag niet meer rood zijn van binnen. Eet ook geen producten die van rauw vlees zijn gemaakt, zoals rosbief, filet americain, tartaar of carpaccio.
- In kattenpoep. Laat daarom tijdens de zwangerschap de kattenbak door iemand anders verschonen. Kan dat niet? Gebruik dan handschoenen en was de handschoenen voordat je ze uittrekt. Was daarna ook je handen. Je kunt natuurlijk ook wegwerphandschoenen gebruiken. Gebruik ook handschoenen tijdens het tuinieren en was je handen daarna.
Als je foliumzuur slikt, heb je een kleinere kans dat je kindje een open ruggetje krijgt. Deze kans is ongeveer de helft kleiner dan wanneer je geen foliumzuur slikt. Want een open ruggetje heeft te maken met het zenuwstelsel van het kindje. Dat zenuwstelsel wordt meteen na de bevruchting gemaakt, en om dat te maken is foliumzuur nodig.
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om voldoende foliumzuur in je lichaam te hebben. Helaas zit daar niet genoeg van in je eten. Zelfs niet als je heel gezond eet. Daarom is het belangrijk om tijdens de zwangerschap tabletten met foliumzuur te slikken. Je kunt hier het best zo vroeg mogelijk mee beginnen: al vanaf het moment dat je zwanger wil worden. Als je tien weken zwanger bent, kun je stoppen met de foliumzuurtabletten.
Ja, we adviseren je om een multipreparaat voor zwangeren te kopen. Dat bevat namelijk zowel de juiste hoeveelheid foliumzuur, vitamine D en een veilige hoeveelheid van andere vitaminen speciaal samengesteld voor een zwangere vrouw.
Zelfs als je gezond eet krijgt het merendeel van de vrouwen niet alle benodigde vitaminen binnen. Zeker foliumzuur en vitamine D, kun je niet voldoende binnen krijgen met alleen het eten van gezonde voeding.