Miskraam

Een miskraam krijgen is voor velen een enorm verdrietige en intense ervaring. Door de omgeving wordt dit wel eens onderschat.
Je mag echt van slag zijn. En gevoelens als onzekerheid, verslagenheid, angst en woede komen bij heel veel stellen voor.
Wij zijn er voor je, tijdens de miskraam en daarna!

We weten dat ongeveer 1 op de 7 zwangerschappen eindigt in een miskraam. Het merendeel van de miskramen vindt plaats in de eerste weken. Soms nog voordat iemand wist zwanger te zijn.  Wanneer op een echo een kloppend hartje is gezien (vanaf de 6e week), dan is de kans op een miskraam nog maar 1-3%!

Vaginaal bloedverlies en/of buikpijn zijn meestal de eerste tekenen van een miskraam. Bij bloedverlies in het begin van de zwangerschap eindigt 50% van de gevallen ook in een miskraam.

Wat is een miskraam?

Het verlies van een niet-levensvatbare vrucht in de eerste 16 weken van de zwangerschap wordt een miskraam genoemd. Vele denken dat een miskraam vroeg in de zwangerschap, minder verdrietig is dan later. Maar dit hoeft niet zo te zijn!

Welke emoties zijn normaal?

Er is geen goede of slechte manier, en alles is normaal. Als verloskundige heb ik alle soorten reacties wel eens gezien. Varierend van volledig overstuur, tot verslagen of opgelucht.

Zo kan het verdriet na een zwangerschap van 7 weken enorm zijn. In die weken kan het idee van zwanger zijn al zo gewend zijn, dat de baby gevoelsmatig al was geboren. Een droom kan dan uiteen spatten.

Anderzijds ervaren andere mensen een miskraam als een goede werking van hun lichaam: dat een kindje dat niet goed ontwikkelde is afgestoten, een bewijs dat hun lichaam goed functioneert. Zij kunnen zich opgelucht voelen en vetrouwen in hun lichaam ervaren.

Frustratie is ook erg begrijpelijk. Als iemand wekenlamg misselijk is geweest, kan het gevoel overheersen dat alles voor niets is geweest.

Onzekerheid over mogelijke oorzaken kunnen soms nog weken blijven hangen. Vaak heeft niemand schuld aan de miskraam, en is het gewoon enorme pech. Maar vraag het ons als je denkt dat je iets verkeerd hebt gedaan. Wij kunnen je dan vertellen of dit juist is of niet.

Verschil tussen partners

Samen een zwangerschap verliezen, betekent niet automatisch dat jullie dit op dezelfde manier zullen ervaren. Als je het verlies beide anders ervaart kan dit voor onbegrip zorgen.

Probeer te accepteren dat jullie twee aparte personen zijn en jullie je eigen emoties mogen hebben. Je partner mag iets anders voelen.

Ook de verwerking of acceptatie van een miskraam kan erg verschillen. Zo heeft de één behoefte om er veel over te praten, de ander wil veel huilen en ook het afleiding zoeken; of grappen maken ter verwerking is normaal. Maar soms kan het moeilijk zijn als je niet de reactie of hulp van je partner krijgt die je verwacht. Dit verschil in verwerking kan ook een druk op de relatie geven.

Mijn advies is: Praat hier over met elkaar! Vertel wat er in je omgaat en waar je behoefte aan hebt. En vraag hetzelfde aan je partner. Op die manier kunnen jullie er voor elkaar zijn. 
Schroom ook niet hulp en steun te vragen aan mensen om je heen!

Ook kan steun worden gezocht bij andere ouders, die hetzelfde hebben meegemaakt. Zoals op de website vorm aan verlies.nl kun je meerdere vormen van online lotgenotencontact vinden.

Hieronder kun je meer lezen over een miskraam.

Wij zijn er voor jullie!

Wij zullen jullie tijdens een miskraam begeleiden en steunen. Ook zullen we jullie van alle informatie voorzien.

Mochten onderzoeken in het ziekenhuis nodig zijn dan regelen wij die voor jullie in het ziekenhuis dat jullie voorkeur heeft. We kunnen deze afspraken snel regelen, doordat we met alle ziekenhuizen nauw samenwerken. Het is goed om te weten dat jullie ons tijdens een miskraam altijd mogen bellen op het spoednummer (06-5478 8178), ook 's nachts.

Als jullie het fijn vinden kunnen we enkele weken na de miskraam een nagesprek plannen als jullie daar behoefte aan hebben.

In dit gesprek kan alles aanbod komen. Zoals de oorzaak van de miskraam, het lichamelijk herstel of het op gang komen van de menstruatie. In dit gesprek kan ook de verwerking van het verlies besproken worden. Er kan worden ingegaan op vragen, gevoelens en angsten die spelen ten aanzien van een volgende zwangerschap, of, indien op dat moment geen nieuwe zwangerschap wordt gewenst, kan een goede anticonceptiemethode worden besproken.

    Oorzaak van een miskraam

    Vaak wordt een miskraam veroorzaakt door een fout die optreedt bij de bevruchting van de eicel met de zaadcel. Dit veroorzaakt een ernstige chromosoomafwijking in de vrucht, waardoor de vrucht niet levensvatbaar is. Chromosomen zijn onmisbaar bij de ontwikkeling van een vrucht naar een kind. Bij een ernstige chromosoomafwijking is een goede ontwikkeling dus onmogelijk. De vrucht wordt niet goed aangelegd en de natuur vindt als het ware een logische oplossing; het groeit niet verder en het lichaam stoot het af. In de regel gaat het hier niet om erfelijke afwijkingen, zodat er geen gevolgen zijn voor een volgende zwangerschap. Zo'n fout die kan optreden bij de bevruchting komt regelmatig voor. Eén op de tien zwangerschappen eindigen in een miskraam.

    Je kunt er niets aan doen!

    Omdat de oorzaak van een miskraam meestal een aanlegstoornis van de vrucht is, is een behandeling niet mogelijk. Medicijnen of maatregelen zoals bedrust en stoppen met werken zijn zinloos. Een miskraam kan ook niet komen door bijvoorbeeld vrijen of sporten.

    Een dreigende miskraam

    Bloedverlies in het begin van de zwangerschap kan een teken zijn van een miskraam, maar kan ook onschuldig zijn. Bloedverlies in het begin van de zwangerschap eindigt 50% van de gevallen in een miskraam.
    Daarom zal je altijd schrikken als je bloed verliest in de zwangerschap. Bij bloedverlies voor de 16 weken zwangerschap speken we van een dreigende miskraam. Als je weinig vaginaal bloedverlies hebt blijft de kans groot dat de zwangerschap doorgaat en dat er uiteindelijk een gezond kind wordt geboren. Als het bloedverlies toeneemt en als je er ook krampen bij krijgt is de kans groot dat je een miskraam krijgt. Helaas kan je niets doen om op zo'n moment de kans op een miskraam te verkleinen. 

    Missed Abortion

    Het is mogelijk dat je een echo hebt gehad en daarop hebt gezien dat de vrucht geen hartactie meer heeft, terwijl dit zo had moeten zijn. We noemen dit een missed abortion. De vrucht is dan niet meer in leven, maar je lichaam heeft nog geen miskraam in gang gezet. Soms is de vrucht al enkele weken gestopt met groeien en soms enkele ueran voor de echo.

    Als er een missed abortion is vastgesteld, heb je een keuze tussen drie manieren waarop een miskraam plaats kan vinden:

    • Afwachten tot de miskraam spontaan optreedt.
    • Cytotec, is een pil die je vaginaal moet inbrengen. Dat medicijn zorgt er in 80% van de gevallen voor de miskraam opgang komt.
    • Curettage, een ingreep waarbij onder algehele narcose of locale verdoving het zwangerschapsweefsel via de schede (vagina) en de baarmoederhals wordt verwijderd.

    Meestal verloopt een miskraam spontaan zonder complicaties en zonder dat ingrijpen medisch gezien echt nodig is. Afwachten is veilig en door het natuurlijk verloop af te wachten in de eerste week, kan tot 40% van de ingrepen (medicijnen of curettages) worden voorkomen.

    Het natuurlijk verloop afwachten heeft de voorkeur. Je bepaalt echter zelf wat het beste bij je past. De keuze is een kwestie van persoonlijke voorkeur. Bespreek je wensen met ons; weeg de voor- en nadelen tegen elkaar af en neem enkele dagen bedenktijd. Ook is een tussenoplossing altijd mogelijk, zoals enige tijd afwachten, en dan alsnog medicijnen of een curettage.

    Samen zullen we de mogeijkheden bespreken en, zodat het voor jullie op een passende wijze gebeurt.

    Verloop van een miskraam

    Verschijnselen
    Vaginaal bloedverlies of buikpijn zijn de eerste tekenen van een miskraam. Vaak begint het met licht bloedverlies dat snel in hoeveelheid toeneemt. Over het algemeen is het bloedverlies de eerste dagen hevig; ongeveer twee maandverbanden per dag doordrenkt met bloed. Het bloedverlies gaat vaak gepaard met bloedstolsels; donkerrode kleur en gladde vorm. Daarna krijgen de meeste vrouwen ook buikpijn. De buikpijn is te vergelijken met hele heftige menstruatiekrampen. Deze is meestal het heftigst op de derde dag van het bloedverlies. De pijn kan uitstralen tot in de rug of bovenbenen en kan op weeën lijken. Als de miskraam heeft plaatsgevonden neemt het bloedverlies en de krampen vaak snel af.

    Hoe lang duurt het?
    Bij de helft tot driekwart van de vrouwen vindt uitstoting van de vrucht plaats binnen één week. Soms duurt deze periode langer. Wanneer de hele vrucht is uitgestoten, nemen het bloedverlies en de buikpijn geleidelijk af in ongeveer een week. Wanneer de vrucht niet geheel is uitgestoten, zullen het bloedverlies en de buikpijn tijdelijk ophouden, maar daarna weer terugkomen. Tekenen van complete uitstoting van de vrucht zijn afname van buikpijn en bloedverlies.

    Hoe ziet het eruit?
    In de meeste gevallen is de vrucht niet herkenbaar als een klein mensje, maar worden bloedstolsels, soms met een vruchtzak gezien. De vruchtzak is herkenbaar als een met vocht gevuld blaasje met een vliezig omhulsel dat met roze vlokken is bekleed. Bij 6 weken zwangerschap is de vrucht 6mm, bij 8 weken ruim 1cm, bij 12 weken 7cm en bij 16 weken 15cm. Als de vrucht uitgestoten wordt is deze meestal kleiner dan past bij de duur van de zwangerschap, omdat het al eerder gestopt is met groeien.

    Welk onderzoek is mogelijk?
    Als je bloedverlies hebt en ons belt zullen we veel vragen stellen. Daarmee vormen we een beeld van de situatie en om te beoordelen of er onderzoeken moeten worden gedaan. Soms doen we dit telefonisch, soms spreken we af zodat we je kunnen onderzoeken. Bij bloedverlies wil iedereen natuurlijk zo snel mogelijk weten of het een voorteken is van een miskraam of niet. Helaas is dat niet mogelijk. Er zijn geen testen die met zekerheid duidelijkheid kunnen geven. Ook zal niets het verloop kunnen veranderen. Een miskraam kan op geen enkele manier worden gestopt.

    • Een zwangerschapstest in niet zinvol om erachter te komen of de vrucht nog leeft, omdat het zwangerschapshormoon ook bij een miskraam nog lange tijd in de urine aantoonbaar blijft.
    • Een echo maken meteen na het optreden van bloedverlies geeft meestal nog geen duidelijkheid. Vaak is er op een echo meteen na het optreden van bloedverlies nog niets afwijkende te zien. Pas enkele uren tot dagen na het ontstaan van bloedverlies kan een echo duidelijkheid geven. Als er op een echo enkele dagen na het bloedverlies een vitale zwangerschap wordt gezien is dat een goed teken. Maar helaas geeft dat geen garanties. want ook na de echo kan een miskraam nog optreden.
    • Een onderzoek met een speculum (eendenbek) kan soms duidelijkheid geven. Als we zien dat de baarmoedermond open staat is dat een teken dat het een miskraam is.

    Op basis van jou antwoorden en eventueel onderzoek beoordelen wij of afwachten (van het natuurlijk beloop) verantwoord is. We zullen je verwijzen voor een echo als het bloedverlies of krampen na enkele dagen niet minder wordt, je extreem veel bloedverlies het (meer dan twee maandverbanden per dag doordrenkt met bloed) of er tekenen zijn van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

      Wanneer bellen?

      Het is verstandig ons te bellen als je een miskraam hebt en:

          • je ongerust bent.
          • je toename hebt in bloedverlies; meer dan twee maandverbanden per dag doordrenkt met bloed.
          • je steeds meer pijn krijgt of constante pijn hebt.
          • je koorts hebt >38 ºC.

      Lichamelijk herstel

      Het lichamelijk herstel na een miskraam (spontaan en na medicijnen/curettage) is meestal vlot. Gedurende één of twee weken is er nog wat bloedverlies en bruine afscheiding. Nadat het bloedverlies is gestopt, is het lichaam voldoende hersteld om weer opnieuw zwanger te worden. Zwanger worden wordt door een miskraam namelijk niet bemoeilijkt. De menstruatie komt vanzelf weer op gang. Soms al na 2 weken, soms na 8 weken. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de vrouwen na een miskraam binnen 4 maanden weer zwanger was.

      Als je na een miskraam weer zwanger wil worden, vergeet dan niet om  foliumzuur te blijven slikken!

      Emotioneel herstel

      Voor veel mensen is een bloeding in het begin van de zwangerschap moeilijk, omdat dit veel onzekerheid met zich meebrengt over de zwangerschap. Wanneer er een miskraam optreedt kan het verdriet diepgaand zijn. De miskraam betekent een streep door de toekomst zoals je die voor ogen had. Het maakt een abrupt einde aan alle plannen en fantasieën over het verwachte kind. Een miskraam komt meestal heel onverwacht, waardoor velen aanvankelijk nogal geschokt en vol ongeloof reageren. Een klein deel van de vrouwen heeft een voorgevoel gehad, 'dat het niet goed zat'.

      Verdrietige gevoelens zijn het meest intens binnen de eerste 4-6 weken na de miskraam en verdwijnen meestal na 3-4 maanden. Bij sommige vrouwen bestaan deze gevoelens nog langer dan 3-4 maanden, soms verdwijnen ze nooit. Naast gevoelens van verdriet kunnen er andere gevoelens bestaan zoals schuld, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte, falen van het eigen lichaam of jaloezie naar andere zwangere vrouwen toe. Deze gevoelens komen zeker in het begin veel voor en zijn zeer begrijpelijk. Er is tijd nodig om deze gevoelens te verwerken en er is geen reden ze te ontkennen of weg te stoppen. Evenmin is er reden voor schaamtegevoelens. De vraag waarom jullie dit is overkomen en waarom het misging houdt jullie misschien bezig. De oorzaak van een miskraam is meestal een aanlegstoornis van de vrucht.

      Om afscheid te nemen van de vrucht bestaan er verschillende mogelijkheden, wat jullie zou kunnen helpen bij de verwerking van het verlies. Je kunt het vruchtje bekijken, begraven op een speciale plek, of een aandenken bewaren in de vorm van een echoafbeelding of het geven van een naam. Ook zijn er veel stellen die een aandenken kopen, een sieraard, prentje of beeldje. Dat je herinnert aan de zwangerschap. Anderen zijn geholpen ervaringen in een dagboek te schrijven, een tekening te maken of een gedicht of brief kunnen schrijven aan jullie ongeboren kind.
      Als de gevoelens van acute rouw voorbij zijn, kan het goed zijn langzaamaan weer bepaalde activiteiten op te pakken die afleiding geven. Je voelt zelf wel wanneer dit voor jou prettig is en je daaraan toe bent.

      Realiseer je dat het verlies voor de buitenwereld meestal onzichtbaar is. Dit maakt het soms moeilijk om jullie gevoel met anderen te delen. Zowel reacties uit de omgeving die steun geven, als reacties die kwetsen zullen voorkomen. De verwerking van een miskraam verschilt van persoon tot persoon; iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier.

        Kinderwens spreekuur

        Heb je vragen na de miskraam, of vragen over en volgende zwangerschap? Kom dan op ons kinderwens spreekuur komen. Tijdens dit consult van 45 minuten nemen we een anamnese af. Dit houdt in dat we veel vragen stelen over jullie gezondheid, de gezondheid van beide families en jullie leefstijl. Aan de hand van jullie antwoorden doen we als dat nodig is bloedonderzoek en geven we jullie persoonlijk adviezen.

        Als jullie dat willen geven we ook informatie over de mogelijkheden van onderzoek naar aangeboren of erfelijke afwijkingen. Sommige van deze onderzoeken kunnen beter al voor de zwangerschap worden gedaan. Ook je menstruatiecyclus zullen we bespreken om te beoordelen wanneer jij het meest vruchtbaar bent.

        Aan het einde van de afspraak hebben jullie een duidelijk beeld wat jullie kunnen doen en moeten laten om zo gezond en snel mogelijk zwanger te worden. Jullie krijgen een boekje mee met daarin alle tips en adviezen nogmaals uitgelegd zodat jullie alles thuis nog rustig kunnen doorlezen.

        Een kinderwensconsult is gratis. Iedereen die woont in Amsterdam Centrum, -Oost, -Zuid, De Pijp, Westerdok, Jordaan en Prinseneiland is bij ons welkom.

        Maak een afspraak

        Je kan nog meer informatie ook lezen in de folder 'Een verdrietig bericht'.